Jednym ze składników mineralnych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu jest cynk. To mikroelement nazywany pierwiastkiem zdrowia. Okazuje się, że cynk odgrywa ważną rolę we wspomaganiu układu immunologicznego. Dlaczego? Ile cynku potrzebuje człowiek? Czy warto go suplementować? Dowiedz się więcej.Jakie właściwości ma cynk?
Cynk to jeden z głównych pierwiastków śladowych organizmu [1]. Na jego istotną rolę w organizmie człowieka zwrócono uwagę dopiero w XX wieku [2]. Wiadomo, że jest składnikiem wielu enzymów i białek, niezbędnym do podziałów komórkowych. Spełnia funkcję katalityczną, strukturalną i regulacyjną [1].
Jakie znaczenie dla organizmu ma cynk? Właściwości, na które warto zwrócić uwagę to [3]:
- pomoc w utrzymaniu prawidłowego metabolizmu węglowodanów, kwasów tłuszczowych makroskładników odżywczych i witaminy A;
- wsparcie dla zachowania równowagi kwasowo-zasadowej i funkcji poznawczych;
- udział w procesie podziału komórek oraz w syntezie DNA i białka;
- pomoc w utrzymaniu prawidłowej płodności i funkcji rozrodczych;
- pomoc w zachowaniu zdrowych kości, włosów, skóry i paznokci;
- wsparcie zachowania odpowiedniego poziomu testosteronu we krwi;
- pomoc w utrzymaniu prawidłowego widzenia oraz ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym.
Ciekawą i znaczącą funkcję cynk pełni również we wspomaganiu funkcjonowania układu odpornościowego [3].
Jak cynk wpływa na pracę układu odpornościowego?
Z uwagi na to, że cynk hamuje proces zaniku grasicy, istotnie wpływa na prawidłowe działanie układu immunologicznego [2]. Badania potwierdzają, że ilość tego pierwiastka w organizmie ma istotny wpływ na odporność humoralną (reakcję, w której organizm wykorzystuje przeciwciała) i komórkową, która w pierwszej kolejności chroni przed patogenem. Dlatego tak ważne jest włączenie produktów z cynkiem do codziennej diety.
Ile cynku potrzeba, by zadbać o odporność organizmu?
Wystarczające spożycie (AI) cynku dla niemowląt i zalecane dzienne spożycie (RDA) u dzieci i dorosłych zależy m.in. od płci i wieku. Ilości te przedstawiają się następująco [5]:
- niemowlęta 0-6 miesięcy: 2 mg;
- niemowlęta 7-11 miesięcy: 3 mg;
- chłopcy 10-12 lat: 8 mg;
- dziewczęta 10-12 lat: 8 mg;
- dziewczęta 13-18 lat: 9 mg;
- chłopcy 13-18 lat: 11 mg;
- mężczyźni od 19 r.ż.: 11 mg;
- kobiety od 19 r.ż.: 8 mg;
- kobiety w ciąży do 19 r.ż.: 12 mg;
- kobiety karmiące piersią do 19 r.ż.: 13 mg;
- kobiety w ciąży po 19 r.ż.: 11 mg;
- kobiety karmiące piersią po 19 r.ż.: 12 mg.
Dostarczanie cynku jest ważne dla całego organizmu. Pierwiastek ten znajduje się w tkankach oraz w płynach ustrojowych [2]. Prawie 50% tego składnika mineralnego magazynowane jest w mięśniach. 25-30% znajduje się w tkance kostnej, 11% w skórze i wątrobie, a reszta w pozostałych strukturach [1].
Czy warto suplementować preparaty z cynkiem na lepszą odporność?
Warto wzmacniać układ odpornościowy i dostarczać do organizmu niezbędne witaminy i składniki mineralne. Oczywiście podstawą podaży składników odżywczych jest zbilansowana dieta. Cynk zawierają zarówno produkty pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego. Naturalne źródła tego pierwiastka to ostrygi, mięso, ryby, sery podpuszczkowe, orzechy, jaja, rośliny strączkowe, ciemne pieczywo oraz pełnoziarniste przetwory zbożowe [2]. Organizm przyswaja z diety ok. 20-40% tego składnika mineralnego [5]. Jego przyswajalność wspomaga obecność w pożywieniu witaminy A oraz kwasu cytrynowego i niektórych aminokwasów. Natomiast wchłanianie cynku utrudniają niska podaż białka, nadmiar cukru [2] oraz błonnik, miedź, wapń, żelazo niehemowe, szczawiany i alkohol [5].
W przypadku niewystarczającej podaży tego mikroelementu z pożywieniem lub u osób z zaburzeniami wchłaniania cynku, ilość tego składnika w organizmie można uzupełnić odpowiednim suplementem diety. Warto wtedy sięgnąć po kompleks witamin i składników mineralnych. Na przykład przyswajanie cynku wspomaga witamina A, dlatego lepiej wybrać preparat, który dostarczy do organizmu jeden i drugi składnik [2]. Należy pamiętać, że suplementy diety trzeba przyjmować zgodnie z zalecaną dzienną porcją umieszczoną na opakowaniu.
Na zlecenie marki Falvit
Bibliografia:
[1] Mońka I. i wsp., Znaczenie cynku dla organizmu ludzkiego w aspekcie suplementacji tego pierwiastka, Ann. Acad. Med. Siles., 2017; 71: 314–325.
[2] Szcześniak M. i wsp., Cynk – pierwiastek zdrowia, Farm Pol, 2014, 70(7): 363-366.
[3] Rozporządzenie Komisji (UE) NR 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r.
[4] Zielińska-Pisklak M., Rola witaminy C i cynku we wspomaganiu układu odpornościowego, Lek w Polsce, VOL 23 NR 11-12’13 (271/272).
[5] Jarosz M. i in. (red.), Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, 2020, s. 287-289.
