Owoc kaki czyli persymona, wyglądem przypomina pomidora, ale w smaku jest słodki, lekko kwaskowaty i bardzo aromatyczny. Jego skórka może mieć kolor pomarańczowy, czerwony lub żółty. Dojrzałe kaki jest miękkie, jego skórka jest cienka, a miąższ rozpływa się w ustach. Jakie właściwości i wartości odżywcze ma persymona? Jak obrać i zjeść ten owoc?
Kaki czyli persymona — co to za owoc?
Owoc kaki pochodzi z subtropikalnych obszarów Azji oraz Ameryki. Do Polski sprowadzany jest głównie z Chin oraz obszarów bezpośrednio sąsiadujących z basenem Morza Śródziemnego. Występuje pod wieloma nazwami, najczęściej używana to persymona, czasami hurma wschodnia, hebanowiec wschodni, chińska śliwka. W Polsce zwykle nazywany jest kaki. Persymona dzieli się na odmiany, których owoce są bardzo cierpkie, zanim w pełni dojrzeją, oraz odmiany niewykazujące podobnych właściwości.
Persymona kształtem przypomina pomidora, jest żółto-czerwoną, stożkowatą lub spłaszczoną jagodą. Po spodniej stronie posiada cztery listki. Może występować w różnych wariantach kolorystycznych — od jasnego, żółtopomarańczowego po ciemny, pomarańczowoczerwony.
Owoc kaki czyli persymona — właściwości odżywcze
Owoce kaki są doskonałym źródłem witaminy A, C (czyli kwas askorbinowy), zawierają też beta-karoten, likopen, zeaksantynę, luteinę oraz kryptoksantynę. Znajdziemy w nich także żelazo, potas, fosfor, wapń oraz mangan. Nie bez znaczenia jest także obecność błonnika — persymonę poleca się osobom z problemami trawiennymi i zaparciami. Owoc ceniony jest także za obecność polifenoli, które są cenne dla zdrowia człowieka z uwagi na właściwości przeciwutleniające. Szczególnie dużo polifenoli, a także karotenoidów występuje w skórce kaki, co w dużym stopniu przyczynia się do intensywnej, pomarańczowej barwy dojrzałych owoców.
Niestety persymona jest dość kaloryczna – 100 g ma aż 73 kcal.
Owoc kaki czyli persymona — właściwości prozdrowotne
Badania wykazują, że owoce kaki, z uwagi na dużą zawartość polifenoli, mogą hamować rozwój komórek nowotworowych odpowiedzialnych za białaczkę. Zaobserwowano także, że u osób, które regularnie spożywały persymonę, znacznemu zmniejszenie uległ poziom ogólnego cholesterolu, cholesterolu LDL, trójglicerydów i nadtlenków lipidowych. Ponieważ owoc ten zawiera wiele substancji o działaniu antyoksydacyjnym, odgrywa ważną rolę w walce ze starzeniem się skóry. Z kolei duża ilość flawanoidów oraz przeciwutleniaczy, które mają działanie przeciwzapalne, jest niezwykle cenna dla układu odpornościowego. Owoce kaki obniżają także ryzyko chorób oczu. Zawarta w nich luteina niweluje bowiem ryzyko uszkodzenia siatkówki oka i obniża ryzyko pojawienia się zwyrodnienia plamki żółtej oka. Spożywanie persymony zmniejsza również ryzyko zachorowania na choroby serca, gdyż zawarte w tym owocu substancje pomagają obniżyć ciśnienie tętnicze, poziom złego cholesterolu we krwi oraz poziom trójglicerydów.
Owoc kaki czyli persymona — skutki uboczne, alergia
Ponieważ persymona zawiera alergeny, które występują również w jabłkach, brzoskwiniach, truskawkach czy marchwi, niektóre osoby mogą mieć na ten owoc alergię. Kaki wchodzi także w alergię krzyżową z brzozą. U osób uczulonych na owoce kaki może pojawić się świąd, alergiczny nieżyt nosa, wymioty, bóle brzucha, obrzęki na twarzy, zapalenie spojówek oraz pokrzywka.
Owoc kaki czyli persymona — jak jeść
Persymonę można jeść na surowo i w formie przetworzonej, w postaci dżemu, sorbetu, musu lub lodów.
Sezon na kaki zaczyna się w październiku i trwa do końca grudnia. Dojrzałe owoce mają pomarańczowy kolor, są miękkie w dotyku, a ich skórka jest cienka, gładka, bez żadnych brązowych plam. Jeśli owoc jest twardy, należy go przez kilka dni przetrzymać w temperaturze pokojowej, aby dojrzał.
Najwięcej składników cennych dla zdrowia ma owoc spożywany na surowo. Można go również dodać do sałatki czy owsianki. Przed spożyciem kaki należy delikatnie obrać ze skórki, przy czym warto pamiętać, że obrany owoc szybko traci swoja wartość, dlatego należy go przechowywać go w lodówce i jak najszybciej zjeść.
Owoc kaki czyli persymona — przepisy
Muffinki z kaki
Składniki na 12 szt.: 240 g świeżej persymony,1 szklanka niebielonej mąki wzbogaconej, 1 szklanka mąki pszennej z pełnego przemiału, 1/3 szklanki syropu z agawy, 1/4 szklanki oleju rzepakowego, 1/4 szklanki żółtych rodzynek, 1/4 szklanki rodzynek kalifornijskich bezpestkowych, 120 g prażonych orzeszków pekan, niesolonych, 2 duże jaja (całe), 1/8 łyżeczki mielonego ziela angielskiego, 1/8 łyżeczki mielonych goździków, 1/8 łyżeczki mielonego cynamonu, 1/4 szklanki wody, 1 łyżeczka sody oczyszczonej, 1 łyżeczka proszku do pieczenia.
Przygotowanie: Rodzynki namaczamy w wodzie. Piekarnik nagrzewamy do 190 st. C. Miąższ kaki miksujemy razem z syropem z agawy, jajkami, olejem, przyprawami, proszkiem do pieczenia i sodą, aż do uzyskania gładkiej konsystencji. Przekładamy do miski. Dodajemy mąkę i ucieramy. Rodzynki odcedzamy, a wodę dodajemy do ciasta. Dodajemy następnie rodzynki i orzechy, delikatnie mieszamy, ale niezbyt długo. Przekładamy do foremek, nakładając do 3/4 wysokości. Pieczemy ok. 14 minut, aż patyczek będzie czysty. Kiedy ostygną, posypujemy cukrem pudrem.
Owoc kaki czyli persymona — cena
Owoce kaki kupić można zarówno na wagę, jak i na sztuki. W hipermarketach oraz dyskontach zapłacimy ok. 3 zł za sztukę (a w promocji nawet 1 zł) lub od 6 do 15 zł na kilogram. W polskich sklepach persymona pojawia się zwykle w okresie jesiennym, wtedy też owoc ten jest najbardziej dojrzały i smaczny.
