Samosa – jak zrobić idealne indyjskie pierożki? Przepis

Co to jest samosa i skąd pochodzi?

Samosa to jedno z najbardziej rozpoznawalnych dań kuchni indyjskiej, które zyskało popularność na całym świecie. Te charakterystyczne, trójkątne pierożki z chrupiącym ciastem i aromatycznym nadzieniem pierwotnie wywodzą się z Bliskiego Wschodu, a do Indii dotarły wraz z perskimi kupcami i podróżnikami około XIII wieku. W Indiach samosy stały się niezwykle popularne, dostosowane do lokalnych smaków i tradycji kulinarnych. Dziś można je spotkać niemal wszędzie — od ulicznych straganów po ekskluzywne restauracje.

Jakie są rodzaje samos?

Choć klasyczna samosa jest nadziewana ziemniakami, groszkiem i przyprawami, istnieje wiele jej wariantów zarówno jeśli chodzi o nadzienie, jak i rodzaj ciasta. Oto najczęściej spotykane rodzaje samos:

• Warzywna (Aloo Samosa): Najpopularniejszy wariant, z farszem z ziemniaków, zielonego groszku, cebuli i mieszanki przypraw takich jak kumin, kolendra, garam masala czy chili.
• Mięsna: Najczęściej z nadzieniem z mielonej wołowiny, kurczaka lub jagnięciny, duszonymi z cebulą, czosnkiem i dużą ilością przypraw.
• Słodka samosa: Mniej popularna, ale wyjątkowo smaczna odmiana z nadzieniem z suszonych owoców, orzechów, kokosa i cukru.
• Fusion samosas: Nowoczesne warianty z serem, szpinakiem, a nawet czekoladą zaczynają pojawiać się w kreatywnych kuchniach na całym świecie.

Dlaczego samosa jest tak uwielbiana?

Oprócz bogactwa smaków i aromatów, samosa jest daniem, które doskonale sprawdza się w każdej sytuacji: jako szybka przekąska, przystawka czy danie główne. Wygodna forma piramidki sprawia, że można ją łatwo wziąć do ręki i zjeść bez użycia sztućców. Co więcej, można ją przygotować wcześniej i podać zarówno na ciepło, jak i na zimno. Jej wszechstronność oraz możliwość dostosowania składników do własnych upodobań to kolejne powody, dla których samosa cieszy się niesłabnącą popularnością.

Jak zrobić ciasto do samosy?

Idealne ciasto do samosy powinno być cienkie, elastyczne i po usmażeniu – chrupiące. Oto sprawdzony przepis na klasyczne ciasto do samosy:

• 2 szklanki mąki pszennej
• 4 łyżki oleju lub roztopionego masła (ghee)
• ½ łyżeczki soli
• ½ szklanki wody (lub tyle, ile potrzeba do uzyskania odpowiedniej konsystencji)

Wymieszaj mąkę z solą, dodaj olej i wymieszaj palcami, aż masa zacznie przypominać kruszonkę. Następnie powoli dodawaj wodę, zagniatając ciasto, aż będzie miękkie i elastyczne. Odstaw na 30 minut przykryte ściereczką, by odpoczęło.

Jak przygotować nadzienie do tradycyjnej samosy?

Tradycyjne indyjskie nadzienie do samosy składa się z ziemniaków, zielonego groszku i aromatycznej mieszanki przypraw. Oto podstawowy przepis:

• 3 średnie ziemniaki, ugotowane i rozgniecione
• ½ szklanki zielonego groszku (ugotowanego lub z puszki)
• 1 cebula, drobno posiekana
• 1 łyżeczka nasion kuminu
• 1 łyżeczka mielonej kolendry
• ½ łyżeczki garam masali
• 1 łyżeczka startego imbiru
• 1 zielone chili, drobno posiekane (opcjonalnie)
• Sól do smaku
• 2 łyżki oleju

Na patelni rozgrzej olej, dodaj nasiona kuminu i podsmaż przez chwilę. Dodaj cebulę i smaż do zeszklenia. Następnie dodaj imbir, chili i przyprawy. Wrzuć ziemniaki i groszek, dobrze wymieszaj i duś przez 5 minut. Gotowe nadzienie odstaw do ostygnięcia.

Jak składać i formować samosy?

Składanie samosy to nieco precyzyjna, ale bardzo satysfakcjonująca część procesu. Postępuj według poniższych kroków:

1. Podziel ciasto na małe kulki (ok. wielkości orzecha włoskiego).
2. Rozwałkuj kulkę na cienki owal lub koło o średnicy około 15 cm.
3. Przekrój na pół, aby uzyskać dwa półkola.
4. Z jednego półkola zrób stożek, sklepując brzegi wodą.
5. Napełnij stożek łyżką farszu, zostawiając miejsce na sklejenie.
6. Zamknij samosę, dokładnie dociskając brzeg.

Przed smażeniem warto ułożyć gotowe samosy na ściereczce, by nie przyklejały się do powierzchni i zachowały kształt.

Jak smażyć samosy – sekrety idealnej chrupkości

Aby uzyskać idealną chrupkość, smaż samosy w głębokim tłuszczu na średnim ogniu. Zbyt gorący olej sprawi, że ciasto się szybko zarumieni, ale nie będzie chrupiące, a wnętrze może zostać surowe. Najlepiej smażyć w temperaturze około 170°C przez 8–10 minut, aż samosy będą złociste i równomiernie usmażone z każdej strony. Po usmażeniu odsącz je na ręczniku papierowym.

Jak podawać samosy – dodatki i sosy

Samosy najlepiej smakują z dodatkiem klasycznych indyjskich sosów:

• Chutney z tamaryndowca: Słodko-kwaśny sos, który idealnie kontrastuje z pikantnym nadzieniem.
• Zielony chutney: Zrobiony z kolendry, mięty, limonki i przypraw – bardzo orzeźwiający.
• Sos jogurtowo-czosnkowy: Łagodzi ostry smak i dodaje kremowej konsystencji.

Samosy można też podać jako danie główne – np. z ryżem, sałatką lub curry. W Indiach popularnym ulicznym daniem jest również „samosa chaat” – czyli pokruszone samosy podane z jogurtem, chutneyami, cebulą i przyprawami.

Najczęstsze błędy przy robieniu samos i jak ich unikać

Przygotowanie idealnych samos bywa wyzwaniem, zwłaszcza jeśli robisz je pierwszy raz. Oto na co warto zwrócić uwagę:

• Zbyt grube ciasto: Sprawi, że samosa będzie gumowata zamiast chrupiącej. Rozwałkuj je równo i cienko.
• Zbyt gorący olej: Może przypalić samosy z zewnątrz, zostawiając surowe wnętrze.
• Nieszczelne sklejenie: Może skutkować wyciekiem nadzienia podczas smażenia. Dokładne sklejenie brzegów to klucz do sukcesu.
• Nadmierne wypełnienie: Trudniej wtedy zamknąć samosę, a dodatki mogą wypadać w trakcie smażenia.

Drobna praktyka czyni mistrza, dlatego warto poświęcić nieco czasu na dopracowanie techniki.

Czy samosy można piec lub przygotować na parze?

Dla osób dbających o zdrowie istnieją alternatywy dla smażenia w głębokim tłuszczu. Samosy można upiec w piekarniku w temperaturze 180°C przez 25–30 minut, obracając w połowie pieczenia. Ich ciasto będzie mniej chrupiące niż przy smażeniu, ale wciąż smaczne. Można też przygotować samosy w wersji gotowanej na parze – choć wtedy przypominają one bardziej azjatyckie pierożki i różnią się nieco od tradycyjnej wersji indyjskiej.