Zespół Sjorgena to choroba o podłożu autoimmunologicznym, a jej przyczyny nie są znane. Leczenie wymaga pracy wielu specjalistów, niestety choroby nie da się całkowicie wyleczyć. Można tylko zwalczać jej objawy i zapobiegać powikłaniom. Jakie są objawy zespołu Sjorgena? Jak wygląda diagnostyka i leczenie? Odpowiedzi na te pytanie znajdziesz w poniższym artykule.
Zespół Sjogrena — objawy
Rozróżnia się dwie postaci zespołu Sjogrena: pierwotną i wtórną. Pierwotna pojawia się u osób, które nie chorują na inne choroby autoimmunologiczne. Wtórna, występuje w przebiegu innych schorzeń autoimmunologicznych, np. u ludzi chorujących na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) lub toczeń rumieniowaty.
Choroba może rozwinąć się praktycznie w każdym wieku, ale zazwyczaj pojawia się między 45-55 rokiem życia. Na zespół Sjorgena chorują najczęściej białe kobiety w wieku okołomenopauzalnym.
Najczęstszym objawem zespołu Sjogrena (występuje u ok. 95% osób) jest uciążliwa suchość oczu (kserooftalmia) i jamy ustnej (kserostomia). Takie objawy określane są mianem sicca syndrome. Z czasem pacjent może wyczuć także powiększenie ślinianek przyusznych i/lub podżuchwowych.
Do objawów tej choroby należą także:
- objawy zmniejszonego wytwarzania łez, takie jak: uczucie „obecności piasku” pod powiekami, pieczenie, suchość oczu,, nadwrażliwość na światło, dym papierosowy i suche powietrze, zaczerwienienie spojówek, łatwe męczenie się wzroku oraz grube „włókna: suchego śluzu na oczach po przebudzeniu;
- objawy zmniejszonego wytwarzania śliny, do których należą: uczucie mniejszej ilości śliny w ustach niż zazwyczaj, suchość w ustach, problemy z żuciem i połykaniem jedzenia, problemy z mową, utrata lub zaburzenia smaku i węchu, szybko postępująca próchnica zębów, zakażenie grzybicze jamy ustnej oraz pogłębiające się bruzdy na języku i wargach;
- inne objawy: gorączki o niejasnej przyczynie, uogólniony ból, zmęczenie, słabość, zaburzenia snu, uczucie lęku i depresji, suchość w nosie i w gardle prowadząca do częstszych zapaleń zatok, oskrzeli lub płuc,ból i/lub zapalenie (obrzęk, zaczerwienienie) stawów (60-70% chorych), które może współwystępować z suchością błon śluzowych lub ją poprzedzać, wysypki skórne, zmniejszona produkcja potu (zauważalna np. przy aktywności fizycznej), światłoczułe (pojawiające się lub powiększające pod wpływem światła) zmiany skórne, u kobiet suchość pochwy skutkująca dyskomfortem, pieczeniem oraz bólem w czasie stosunku, nagle pojawiające się sinienie rąk połączone z bólem palców (zjawisko to jest nasilane przez niską temperaturę i emocje — tzw. objaw Raynauda).
Zespół Sjogrena — diagnostyka
Wystąpienie objawów Sjorgena to sygnał do kontaktu z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej. Bardzo ważne jest także jak najszybsze zgłoszenie się do okulisty, który stwierdzi, jakie jest wydzielanie łez i czy objawy ze strony oczu mogą wskazywać na tę chorobę. Okulista oceni także, czy nie doszło do uszkodzenia rogówki i zaleci odpowiednie postępowanie.
Stwierdzenie „suchego oka” powinno być podstawą do dalszej diagnostyki.Pacjent powinien być pod opieką lekarza rodzinnego, który wspólpracować bedzie z reumatologiem, internistą, często także z hematologiem, stomatologiem i innymi specjalistami.
Zespół Sjogrena – leczenie
Niestety nie zname jest na razie lekarstwo, którym można by wyleczyć zespół Sjogrena. Prowadzona terapia ma na celu ograniczać objawy i zapobiegać powstawaniu powikłań zespołu Sjogrena. Chory wymaga stałego monitorowania, obserwacji zmian gruczołowych, kontroli wielkości ślinianek, węzłów chłonnych, śledziony i powtarzania badań laboratoryjnych.
Trzeba pamiętać o częstej kontroli okulistycznej i starać się chronić oczy Pomocne mogą się wtym okazać odpowiednie szkła korekcyjne, unikanie kontaktu z pyłem, zadymionych pomieszczeń, a także stosowanie zgodnie z zaleceniami okulisty odpowiednich kropli oraz innych leków. Bardzo ważna jest także rezygnacja z palenia tytoniu.
Należy kontrolować stan zębów, ponieważ bardzo szybko dochodzi do próchnicy. Wytwarzanie śliny można pobudzać, żując bezcukrową gumę.
Z uwagi na zagrożenie nowotworem – chłoniakiem – konieczna jest także stała obserwacja objawów prowadzona przez chorego, lekarza rodzinnego i odpowiednich specjalistów.
